«МҮМКІНДІГІ ШЕКТЕУЛІ БАЛАЛАРДЫҢ ДАМУЫНДА ИННОВАЦИЯЛЫҚ КОМПЬЮТЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯНЫ ТҮЗЕТУ-ДАМЫТУ ЖҰМЫСЫНДА ҚОЛДАНУ»
Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық өзгерістер, тұрақты дамудағы жаңа стратегиялық бағдарлар, қоғамның ашықтығы, оның жылдам ақпараттануы мен динамикалығы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға қойылатын талаптарды күшейтеді. 2011-2020 жылдары Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасында балаларды мектепке дейінгі сапалы тәрбие мен оқытуға толық қамтуды, мектепке дайындау үшін оларды мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың әр түрлі бағдарламаларына тең қатынас құруын, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мазмұнын жаңартуды қамтамасыз ету міндеті қойылған. Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық өзгерістер, тұрақты дамудағы жаңа стратегиялық бағдарлар, қоғамның ашықтығы, оның жылдам ақпараттануы мен динамикалығы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға қойылатын талаптарды күшейтеді. 2011-2020 жылдары Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасында балаларды мектепке дейінгі сапалы тәрбие мен оқытуға толық қамтуды, мектепке дайындау үшін оларды мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың әр түрлі бағдарламаларына тең қатынас құруын, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мазмұнын жаңартуды қамтамасыз ету міндеті қойылған.
Мектепке дейінгі ұйымның білімдік үдеріс сапасын арттыруды шешуде ақпараттандырудың үлкен әлеуеті бар. Қазіргі заманғы ақпараттық коммуникациялық технологияларды (АКТ) мектепке дейінгі ұйымдардың жұмыс істеу практикасында пайдалану мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту процесі менеджментінің сапасын арттыруға мүмкіндік туғызады, мектепке дейінгі жастағы балалардың қарапайым компьютерлік сауаттылығын игеруге және балаларды мектепте оқытуға дайындауға, балаларды қоғамда табысты әлеуметтендіру үшін жағдайлар жасауға көмектеседі. Мектепке дейінгі ұйымның білімдік үдеріс сапасын арттыруды шешуде ақпараттандырудың үлкен әлеуеті бар. Қазіргі заманғы ақпараттық коммуникациялық технологияларды (АКТ) мектепке дейінгі ұйымдардың жұмыс істеу практикасында пайдалану мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту процесі менеджментінің сапасын арттыруға мүмкіндік туғызады, мектепке дейінгі жастағы балалардың қарапайым компьютерлік сауаттылығын игеруге және балаларды мектепте оқытуға дайындауға, балаларды қоғамда табысты әлеуметтендіру үшін жағдайлар жасауға көмектеседі.
Білім берудің негізгі мақсаты – білім мазмұнын жаңартумен қатар, оқытудың әдіс-тәсілдері мен әр түрлі құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. Осы мақсатты жүзеге асыруда ақпараттық технологияны пайдалану әдісі зор рөл атқарады. Осы орайда ел Президенті Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауындағы «оқу үрдісінде ақпараттық технологияларды білім беру саласын жақсартуда қолданыс аясын кеңейту керек» деген сөзін басшылыққа ала отырып, сабақта жаңа ақпараттық технологияларды пайдалануға жаппай көшуіміз керек. Білім берудің негізгі мақсаты – білім мазмұнын жаңартумен қатар, оқытудың әдіс-тәсілдері мен әр түрлі құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді. Осы мақсатты жүзеге асыруда ақпараттық технологияны пайдалану әдісі зор рөл атқарады. Осы орайда ел Президенті Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдауындағы «оқу үрдісінде ақпараттық технологияларды білім беру саласын жақсартуда қолданыс аясын кеңейту керек» деген сөзін басшылыққа ала отырып, сабақта жаңа ақпараттық технологияларды пайдалануға жаппай көшуіміз керек.
Ақпараттық технологияларды сабақта пайдаланудың негізгі мақсаты Қазақстан Республикасында біртұтас білімдік ақпараттық ортаны құру, жаңа ақпараттық технологияны пайдалану Қазақстан Республикасындағы ақпараттық кеңістікті әлемдік білім беру кеңістігімен сабақтастыру болып табылады. Ақпараттық технологияларды сабақта пайдаланудың негізгі мақсаты Қазақстан Республикасында біртұтас білімдік ақпараттық ортаны құру, жаңа ақпараттық технологияны пайдалану Қазақстан Республикасындағы ақпараттық кеңістікті әлемдік білім беру кеңістігімен сабақтастыру болып табылады. Баланың жеке тұлға ретінде қалыптасуына жағымды әсерімен қатар жағымсыз әсер ететіні сияқты компьютер баланың өміріне ерте жастан бастап енетінін білеміз. Баланың психикасына әсер ету күші бойынша заманауи ақпараттық технологияларды басқа құралдармен салыстыруға келмейді.
Мектепке дейінгі ұйымдарда инновациялық білім беру құралдарын қолданудың да маңызы зор. Инновациялық білім беру құралдарына: аудио, видео, құралдар, компьютер, интерактивті тақта, интернет, 5 мультимедиалық құрал, электрондық оқулықтар мен оқу- әдістемелік кешендер, инновациялық ақпараттық банк, инновациялық сайт және тағы басқалары жатады. Қазіргі таңда көптеген интерактивті бағдарламалық бөлімдер, қозғалмалы объектілер құруға мүмкіндік беретін векторлық және графикалық жабдықтар көптеп шығып, қолданыс табуда. Осындай құралдардың бірі – «Флипчарт». Мектепке дейінгі ұйымдарда инновациялық білім беру құралдарын қолданудың да маңызы зор. Инновациялық білім беру құралдарына: аудио, видео, құралдар, компьютер, интерактивті тақта, интернет, 5 мультимедиалық құрал, электрондық оқулықтар мен оқу- әдістемелік кешендер, инновациялық ақпараттық банк, инновациялық сайт және тағы басқалары жатады. Қазіргі таңда көптеген интерактивті бағдарламалық бөлімдер, қозғалмалы объектілер құруға мүмкіндік беретін векторлық және графикалық жабдықтар көптеп шығып, қолданыс табуда. Осындай құралдардың бірі – «Флипчарт».
Флипчарт – бұл интерактивті, мультимедиа сияқты қасиеттерді сипаттайтын электронды көрнекілік. Флипчарт – бұл интерактивті, мультимедиа сияқты қасиеттерді сипаттайтын электронды көрнекілік. Флипчарт – бұл материалдарды құруға және көрсетуге болатын жұмыс саласы. Флипчарт бетінде төмендегі әрекеттерді: - бейнелеу фонын қосуға; - ескертулер жазуға және түсініктеме белгілер енгізуге; - суреттер құруға немесе кең ауқымды кітапхана қорынан суреттер қолдануға; - ішкі қосымшадан бейнелерді импорттауға; - сілтемелер қосуға; бейнелерді түсіруге және оларды флипчартқа қондыруға; географиялық картаға бейнелеп көрсетуге; фильмдер мен ойындарды көрсетіп орындауға болады.
Балабақшадағы ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттері өзіндік ерекшелігі бар, олар көп көрнекі материалдармен қызықтыра отырып әсерлі болуы керек. Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттерінде бұның бәрі мультимедиалық мүмкіндіктерді қолдана отырып тек компьютерлік технологиямен қамтамасыз ете алады. Сондықтан компьютер тәрбиешіні алмастырмай, керісінше тек толықтыру керек. АКТ-ны әр түрлі сабақтарда, оның тақырыбына, түріне және мазмұнына, сондай-ақ әртүрлі жастағы топтарға қарамастан қолдану мүмкін. Ақпараттық технологияның көмегімен педагог балаларға белгілі аймақта виртуалды болуды, динамика үрдісін көрсете алады. Мұндай жұмыс балаларды іс-әрекетте белсендіреді, тәрбиешіге үйрететін тақырып туралы ұғымды беруге көмектеседі. Балабақшадағы ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттері өзіндік ерекшелігі бар, олар көп көрнекі материалдармен қызықтыра отырып әсерлі болуы керек. Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттерінде бұның бәрі мультимедиалық мүмкіндіктерді қолдана отырып тек компьютерлік технологиямен қамтамасыз ете алады. Сондықтан компьютер тәрбиешіні алмастырмай, керісінше тек толықтыру керек. АКТ-ны әр түрлі сабақтарда, оның тақырыбына, түріне және мазмұнына, сондай-ақ әртүрлі жастағы топтарға қарамастан қолдану мүмкін. Ақпараттық технологияның көмегімен педагог балаларға белгілі аймақта виртуалды болуды, динамика үрдісін көрсете алады. Мұндай жұмыс балаларды іс-әрекетте белсендіреді, тәрбиешіге үйрететін тақырып туралы ұғымды беруге көмектеседі.
Компьютерлік технологияны қолдану тәжірибесі мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың ұйымдастырылған оқу іс-ә рекеттеріне деген қызығушылықтарын барынша арттырады. Компьютерлік технологияны қолдану тәжірибесі мектепке дейінгі ұйымдарда балалардың ұйымдастырылған оқу іс-ә рекеттеріне деген қызығушылықтарын барынша арттырады. Мектепке дейінгі білім беруде ақпараттық коммуникациялық технологияларды қолдану педагогтың шығармашылық мүмкіндіктерін кеңейтуге, балалардың психологиялық дамуының сан алуан жақтарына оң әсерін тигізуге ықпал етеді. Оларды қолдана отырып дамыту сабақтар анық және серпінді болады. Компьютерлік техникаларды іске асыру сабақтарды тартымды және заманауи етуге, көрнекіліктерді қолдана отырып танымдық және шығармашылық міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.
АКТ-ны ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттердің кез келген кезеңінде: - күрделі жағдай тудыра отырып, үйрететін тақырып бойынша сұрақтардың көмегімен тақырыпты белгілеу үшін басында; - педагогтың жаңа материалдарды түсіндіру барысында (тұсаукесер, сызбалар, суреттер, бейне үзінділер және т.б); - ақпараттық-үйрету құралы ретінде; - балалардың материалдарды меңгеруін бақылау үшін қолдануға болады. АКТ-ны ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттердің кез келген кезеңінде: - күрделі жағдай тудыра отырып, үйрететін тақырып бойынша сұрақтардың көмегімен тақырыпты белгілеу үшін басында; - педагогтың жаңа материалдарды түсіндіру барысында (тұсаукесер, сызбалар, суреттер, бейне үзінділер және т.б); - ақпараттық-үйрету құралы ретінде; - балалардың материалдарды меңгеруін бақылау үшін қолдануға болады.
Іс-әрекетті жоспарлау барысында тәрбиелеу-оқыту үрдісінде ақпараттық- коммуникациялық технологияларды қолданудың шарттары мен талаптарын ескеру қажет және төмендегі қателерге: - санитарлық-эпидемиологиялық ережелердің сақтамауына; 8 - дидактикалық рөлдердің және білім беру іс-әрекеттерінде АКТ-ның орнын қате анықтауына; - жоспарсыздыққа, АКТ-ны қолданудың кездейсоқтығына; - анимация, слайд, суреттердің аса қанықтығына; - балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкессіздігіне жол бермеу керек. Іс-әрекетті жоспарлау барысында тәрбиелеу-оқыту үрдісінде ақпараттық- коммуникациялық технологияларды қолданудың шарттары мен талаптарын ескеру қажет және төмендегі қателерге: - санитарлық-эпидемиологиялық ережелердің сақтамауына; 8 - дидактикалық рөлдердің және білім беру іс-әрекеттерінде АКТ-ның орнын қате анықтауына; - жоспарсыздыққа, АКТ-ны қолданудың кездейсоқтығына; - анимация, слайд, суреттердің аса қанықтығына; - балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкессіздігіне жол бермеу керек.
Мынадай қорытынды жасауға болады: - мектепке дейінгі ұйымдарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану заттық ортаны дамытатын байытушы және жаңғыртатын фактор болып табылады; - компьютер мен интерактивті құрал-жабдықтар физиологиялық- гигиеналық, эргономикалық және психологиялық-педагогикалық шектеулі және рұқсат беретін ережелер мен ұсынымдарды сөзсіз сақтаған кезде ғана мектепке дейінгі ересек жастағы балалармен жұмыс жасауда қолдануға болады; - баланың психикалық және психологиялық-физиологиялық мүмкіндіктеріне сай компьютерлік дамытушы ойындар мен үйрету бағдарламаларды қолдану ұсынылады; - балабақшаның дидактика жүйесіне заманауи ақпараттық технологияларды енгізу, яғни баланың жеке тұлғасын дамыту дәстүрлі және компьютерлік құралдарды негізгі үйлесімділікке талпыну қажет. Мынадай қорытынды жасауға болады: - мектепке дейінгі ұйымдарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану заттық ортаны дамытатын байытушы және жаңғыртатын фактор болып табылады; - компьютер мен интерактивті құрал-жабдықтар физиологиялық- гигиеналық, эргономикалық және психологиялық-педагогикалық шектеулі және рұқсат беретін ережелер мен ұсынымдарды сөзсіз сақтаған кезде ғана мектепке дейінгі ересек жастағы балалармен жұмыс жасауда қолдануға болады; - баланың психикалық және психологиялық-физиологиялық мүмкіндіктеріне сай компьютерлік дамытушы ойындар мен үйрету бағдарламаларды қолдану ұсынылады; - балабақшаның дидактика жүйесіне заманауи ақпараттық технологияларды енгізу, яғни баланың жеке тұлғасын дамыту дәстүрлі және компьютерлік құралдарды негізгі үйлесімділікке талпыну қажет.
Назарларыңызға РАХМЕТ!!! Назарларыңызға РАХМЕТ!!!