Дәрістің мақсаты: Дәрістің мақсаты: Аллергия туралы түсінікпен таныстырып, оның пайда болу себептері мен даму жолдарын талдап үйрету.
Аллергия, анықтама, этиология-сы, аллергендердің түрлері; Аллергия, анықтама, этиология-сы, аллергендердің түрлері; Аллергиялық серпілістердің (АС) жіктелуі; АС-дің даму сатылары; Сенсибилизация туралы түсінік; АС-дің реагиндік түрі, этиологиясы, патогенезі.
АС-дің цитотоксиндік түрі, этиологиясы, патогенезі. АС-дің цитотоксиндік түрі, этиологиясы, патогенезі. АС-дің имундық-кешендік түрі, этиологиясы, патогенезі. Жасушалардың қатысуымен өтетін АС-дің түрі, этиологиясы, патогенезі. Гипосенсибилизация туралы түсінік.
Аллергия туындататын заттарды аллергендер дейді. Аллергия туындататын заттарды аллергендер дейді. Аллерген болып толық және шала антигендер есептеледі.
Толық антиген –, бөтен текті ақпараты бар, организмге енгенде иммундық серпілістер туындататын заттар. Толық антиген –, бөтен текті ақпараты бар, организмге енгенде иммундық серпілістер туындататын заттар. Шала антиген - организмге түс-кенде тін нәруыздарымен байла-нысып, меншік тінді бөтен текті антигендерге айналдыратын қарапайым химиялық заттар. Оларды гаптендер дейді.
Өсімдік тектес; Өсімдік тектес; Жануарлар тектес; Микроорганизмдер; Тұрмыстық; Тағамдық; Химиялық; Дәрілік; Өндірістік
ӨНДІРІСТІК ӨНДІРІСТІК МИКРОБТЫҚ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР
ТАБИҒИ (БІРІНШІЛІК) ТАБИҒИ (БІРІНШІЛІК) ЖҮРЕ ПАЙДА БОЛҒАН (САЛДАРЛЫҚ)
МЫЙ ТІНІ МЫЙ ТІНІ КӨЗ БҰРШАҒЫ
Қалқаншабездің коллоиды Қалқаншабездің коллоиды Атабез тіні
Құрамы өзгерген меншік тін нәруыздары: ИНФЕКЦИЯЛЫҚ БЕЙИНФЕКЦИЯЛЫҚ
Әлеуметтік ықпалдар: Әлеуметтік ықпалдар: Екпелер, емдік қан сарысуларын енгізу, қоршаған ортаның ластануы, химиялық заттарды және дәрілерді жиі пайдалану. Организм ерекшеліктері: Тұқым қуалаушылыка бейімділік; Аллергиялық медиаторлардың ыдыра-тылуы бұзылуы; Биотосқауылдардың өткізгіштігі көтерілуі;
Аллергиялық серпілістердің реагин-дік немесе анафилаксиялық I-түрі; Аллергиялық серпілістердің реагин-дік немесе анафилаксиялық I-түрі; Аллергиялық серпілістердің цитоток-синдік II-түрі; Аллергиялық серпілістердің иммун-дық кешендік III-түрі; Жасушалардың қатысуымен өтетін аллергиялық серпілістердің IV-түрі.
Алдыңғының соқпағын артқы түзер, Ғылым деген нәрсе емес күдер үзер. Мінін алып, міндіге мінсіз қосып, Бұрынғыны жаңартып, жастар түзер. Өңдіге тағы өң беріп қырған қалай, Түзетілмей шаң басып тұрған қалай. Түзеймін деп қиратып күншілдікпен, Дұрыс істі теріске бұрған қалай? (Шәкәрім Құдайберді ұлы)
Аллергиялық серпілістер үш сатыда дамиды: Аллергиялық серпілістер үш сатыда дамиды: ● 1 - иммундық серпілістер сатысы; ● 2 - патохимиялық өзгерістер сатысы; ● 3 - патофизиологиялық бұзылыстар сатысы.
+ +
организмде пайда болған аллергенге арнайыланған антиденелер немесе сезімталдығы көтерілген Т-лимфоциттер өндіріледі. организмде пайда болған аллергенге арнайыланған антиденелер немесе сезімталдығы көтерілген Т-лимфоциттер өндіріледі.
Арнайыланған иммундық глобулиндер немесе анти-денелер өзгермейтін тұрақты Fc және антигенге арнайы-ланған, соған сәйкес өзгеріп тұратын Fab бөлшектерінен тұрады. Арнайыланған иммундық глобулиндер немесе анти-денелер өзгермейтін тұрақты Fc және антигенге арнайы-ланған, соған сәйкес өзгеріп тұратын Fab бөлшектерінен тұрады.
арнайыланған антиденелер мен сезімталдығы көтері-лген Т-лимфоциттері өнді-рілуінен сол антигенге организмнің сезімталдығы көтерілуін сенсибилизация (лат. sensibillis — сезімтал) дейді. арнайыланған антиденелер мен сезімталдығы көтері-лген Т-лимфоциттері өнді-рілуінен сол антигенге организмнің сезімталдығы көтерілуін сенсибилизация (лат. sensibillis — сезімтал) дейді.
- антиген енгеннен кейін оған жауап ретінде органи-змнің өзінің иммундық жүйесінің қатысуымен 10-14 тәулік ішінде дамиды. - антиген енгеннен кейін оған жауап ретінде органи-змнің өзінің иммундық жүйесінің қатысуымен 10-14 тәулік ішінде дамиды.
белсенді сенсибилизацияланған жануарлардың қан сарысуын немесе сезімталдығы көтерілген лимфоцит-терін сау жануарларға енгізгеннен кейін 18-24 сағаттан соң дамиды. белсенді сенсибилизацияланған жануарлардың қан сарысуын немесе сезімталдығы көтерілген лимфоцит-терін сау жануарларға енгізгеннен кейін 18-24 сағаттан соң дамиды. аллергиялық серпіліс белсенді сенсибилизация кезінде организмнің сезімталдығын көтерген антигенге (аллергенге) ғана байқалады.
- аллерген мен арнайы анти-дене немесе сезімталдығы көтерілген Т-лимфоциттер байланысулары нәтижелері-нде аллергияның дәнекерлері (медиаторлары) босап шығуын патохимиялық өзгерістер сатысы дейді. - аллерген мен арнайы анти-дене немесе сезімталдығы көтерілген Т-лимфоциттер байланысулары нәтижелері-нде аллергияның дәнекерлері (медиаторлары) босап шығуын патохимиялық өзгерістер сатысы дейді.
- сатысында аллергия дәнекерлерінің нысана жасушаларға әсерлерінен: - сатысында аллергия дәнекерлерінің нысана жасушаларға әсерлерінен: 1. қан тамырларының жергілікті және жүйелік өзгерістері (терінің қыза-руы, артериалық қан қысымының төмендеуі т.с.с.) байқалады; 2. қан тамырлары қабырғаларының өткізгіштігі жоғарылауынан ісіну дамиды;
3. тегіс ет жасушаларының қатты жиырылып қалуынан бронхоспазм, ішектердің бұрап ауыруы, іш өту т.с.с. құбылыстар пайда болады; 3. тегіс ет жасушаларының қатты жиырылып қалуынан бронхоспазм, ішектердің бұрап ауыруы, іш өту т.с.с. құбылыстар пайда болады; 4. қан ұю және ұюға қарсы, фибри-нолиздік жүйелердің бұзылыста-рынан тамыр ішінде қан қатпалары пайда болуы немесе қан ұйымауы-нан қанағыштық синдром дамуы байқалады;
5. эпителий жасушаларының шырыш шығару қабілеті көтерілуінен кеңір-декшелерде тұтқыр қақырық өндіріледі; 5. эпителий жасушаларының шырыш шығару қабілеті көтерілуінен кеңір-декшелерде тұтқыр қақырық өндіріледі; 6. сезімтал жүйке аяқшалары қозды-рылудан ауырусыну, қызу, қышыну сезімдері болады; 7. тіндерде жасушалардың сіңбелері-мен көрінетін қабыну дамиды; 8. аллергені бар нысана-жасушалар-дың ыдырауы (цитолизі) байқалады.
IgE Fc – бөлшегімен лаброциттер мен базофилдерге жабысуы Қайталап енген аллерген лаброциттердің сыртқы беттеріндегі IgE – нің Fab бөлшегімен байланысады
Лаброциттердің түйіршіктері сыртына шығарылудан гистамин, гепарин, эозинофилдер мен нейтрофилдердің хемотаксистік факторлары босап шығуы. Лаброциттердің түйіршіктері сыртына шығарылудан гистамин, гепарин, эозинофилдер мен нейтрофилдердің хемотаксистік факторлары босап шығуы. Лаброциттердің мембаранасында фосфо-липаза А2 әсерленуінен фосфолипидтер ыдырап, арахидон қышқылынан лейкотриендер мен простагландиндер өндірілуі
1. иммундық реакциялар сатысы: 1. иммундық реакциялар сатысы: Аллерген (аутоаллергені бар жасушалар, тіректік мембрана бөлшектері) Аутоаллергенді тану, макрофагтар, Тх-және В-лимфоциттері бірігіп әсерлесуі Плазмалық жасушаларда JgG,JgM өндірілуі Аутоаллергені бар жасушалардың беттерінде аллергенге антиденелер (JgG) жабысуы
Комплемент бөлшектерінің әсерле-нуі, лизосомалық ферменттер мен оттегінің бос радикалдары (О−, ОН●, Н2О2) босап шығуы Комплемент бөлшектерінің әсерле-нуі, лизосомалық ферменттер мен оттегінің бос радикалдары (О−, ОН●, Н2О2) босап шығуы 3.патофизиологиялық бүліністер сатысы аутоаллергені бар жасушалардың ыдыратылып кетуі (аутоиммундық аурулар (гемолиздік анемия, тромбоцитопения, тиреоидит т.б.)
Білмегеніңді үйреніп, Білмегеніңді үйреніп, Білгенді қылса есті сол. Білмегенін - білмеген, Білгенді қылмау - сол жаман. Сусағанның сусыны бол, Су сықылды сұп-суық. Бірақ ондай болма салқын, Ел көңілін қалдырып. (Шәкәрім Құдайберді ұлы)
1. иммундық реакциялар сатысы 1. иммундық реакциялар сатысы Аллерген (еритін нәруыздар, дәрілер, емдік сарысу-лар) Макрофагтар, Т-және В-лимфоциттерінің әсерлесуі Плазмалық жасушаларда JgG, JgM өндірілуі Қанда және басқа сұйықтарда аллерген+антидене кешені құрылуы, олар майда тамыр қабырғаларына бекуі
Комплемент бөлшектерінің әсерле-нуі; Комплемент бөлшектерінің әсерле-нуі; Лизосомалық ферменттер мен оттегі-нің бос радикалдары босап шығуы; Лаброциттерден гистамин, хемотак-систік факторлар, простагландиндер мен лейкотриендер босап шығуы; Қан ұю, ұюға қарсы және фибрино-лиздік жүйелердің әсерленуі.
“антиген+антидене” кешені тамыр қабырғасына жиналады. Олар ней-трофилдермен фагоциттелінеді. Бұл кезде лизосомалық ферменттер бо-сап шығады. Базофилдерден гиста-мин,тромбоциттерді әсерлендіретін фактор, тромбоциттерден серотонин босап шығады. Олардың әсерле-рінен тамыр қабырғаларының өткіз-гіштігі көтеріледі, тромбоциттердің агрегациясы күшейеді.
Қан тамырларының ауыр бүліністері және қарқынды некроздық қабыну дамуы Қан тамырларының ауыр бүліністері және қарқынды некроздық қабыну дамуы (сарысулық ауру, аллергиялық васкулит, жүйелі қызыл жегі, жайылмалы гломерулонефрит, Артюс феномені)
1.иммундық серпілістер сатысы: 1.иммундық серпілістер сатысы: Аллерген (иммуногендік қасиеті әлсіз молекулалық массасы төмен тін нәруыздары, микробтар, химиялық заттар) Макрофагтар мен Т-лимфоциттердің бірігіп әсерлесуі Сезімталдығы көтерілген Тх1 және Т-жендет жасушалары өндірілуі
Сезімталдығы көтерілген Тх1 жасушалары әртүрлі цитокиндер өндіреді. Олар: Сезімталдығы көтерілген Тх1 жасушалары әртүрлі цитокиндер өндіреді. Олар: √ лимфоциттерге әсер ететін; √ макрофагтарға әсер ететін; √ нысана-жасушаларға әсер ететін -болып ажыратылады.
Тін жасушаларының бүліністері: Тін жасушаларының бүліністері: √ гамма-интерферон, өспені жоятын фактор т.б. цитокиндердің; √ макрофагтардың лизосомалық фер-менттерінің, оттегінің еркін радикал-дарының және нитроксидтің; √ Т-жендет жасушаларының әсерлері-нен - болады.
- аллергенге организмнің жоғары сезімталдығын төмендету шаралары. - аллергенге организмнің жоғары сезімталдығын төмендету шаралары.
кезінде аллергиялық IgE-нің орнына IgG өндіріледі. Олар аллергенмен тез бай-ланысып фагоцитозға ұшырайды. Аллергиялық медиаторлар тез бейтарап-талып үлгереді. кезінде аллергиялық IgE-нің орнына IgG өндіріледі. Олар аллергенмен тез бай-ланысып фагоцитозға ұшырайды. Аллергиялық медиаторлар тез бейтарап-талып үлгереді.
Физиотерапиялық, шипажайлық ем-деулер, магнитпен, инемен емдеу арқылы организмнің реактивтілігін көтеру; Физиотерапиялық, шипажайлық ем-деулер, магнитпен, инемен емдеу арқылы организмнің реактивтілігін көтеру; Иммундық тежегіш дәрілер; Глюкокортикоидтық гормондар; Цитостатиктер, иондағыш сәулелер, Плазмоферез жасап қанды аутоанти-денелерден тазарту.
Сонымен, аллергияның түрлеріне қарай көптеген түрлі организмнің бүліністері мен дерттері дамиды. Сонымен, аллергияның түрлеріне қарай көптеген түрлі организмнің бүліністері мен дерттері дамиды.
Аллергиялық серпілістердің түрлері? Аллергиялық серпілістердің түрлері?