Шоқан (Мұхамеқанафия) Уәлиханов 1835-1865
Шоқан Уәлиханов 1835 Құсмұрын бекінісі(қазіргі Қостанай обл.) туған.
фольклортанушы
12 жасына дейін жеке меншік мектепте оқыған.ол мектепте жүріп өлең,жыр,аңыз,әнгімелерді оқып үйренеді.
Шығыс тілдерінен араб,парсы ,орыс,тілін,кейінірек Орта Азияның түркі тілдерін меңгерген.1847 жылдың күзінде оны әкесі кадет корпусына оқуға береді.
«Қырғыздар туралы жазбалар»
Шоқан кадет корпусында оқып жүргенде –ақ саяхатшылардың өмірі мен ісі туралы жазылған енбектерге аса қызығушылықпен қарап,танысты.
«Корпуста ой-өрісі, білім жағынан Шоқан тез өсті, орыс жолдастарын басып озып отырды.Оған талайлар – ақ назар аударды.Ол сондай қабілетті еді, өзінен екі жас үлкендердің қласындағыларды да білім , идея жағынан басып озды»,-деп жазды бірге оқыған досы,этнограф-ғалым Т.Н. Потанин.
Шоқан әдебиет,оның теориясы мәселелері жөнінде қазақ поэзиясының халықтық сипаттары жайлы тың ой- пікір білдіреді.Сонымен бірге,қазақ поэзиясының жанр,түр,өлең құрылысын зерттей келе,мұны орыс ғалымдарына таныстыруды мақсат тұтқан.
Алтынемелдегі Ш.Уәлихановқа қойылған ескерткіш белгі
Алматыдағы Ш.Уәлиханов ескеткіші