Презентация на тему: обмена веществ и энергия

Фонетика

Дауысты дыбыстарҚазақ тілінде 12 дауысты дыбыс бар.Олар: а,ә, е, и, о, ө, ұ, ү, у, ы, і, э.

Дауыссыз дыбыстарҚазақ тілінде 25 дауыссыз дыбыс бар.Олар: б, в, г, ғ, д,ж, з, й, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, ф, х, һ, ц, ч, ш, щ,(у).

БуынҚазақ тілінде буынның 3 түрі бар.Олар: ашық, тұйық,бітеу.

ТасымалТасымалдауға болмайтын жағдайлар:Тек бір дауысты дыбыстан тұрған ашық буынды тасымалдауға болмайды: арми-я, а-та.Бір буыннан тұратын сөзді: қант, бұлт..Қысқарған сөздерді: ТМД, ҚР, БҰҰ.Адам атының қысқартылған түрі: М.О.Әуезов, Н.Исманова.Қысқарған өлшем бірліктерін сандардан айырып тасымалдауға болмайды: 15 кг, 20 кг, 100 га.

ЕкпінҚазақ тілінде екпін соңғы буынға түседі.Екпін түспейтін сөздер мен қосымшалар:Жіктік жалғауына: оқушымын, барамыз т.бБолымсыз етістіктің жұрнағына: айтпа, барма, келме т.бКөмекші сөздерге: ғой, шейін, соң, арқылы т.б

Үндестік заңы (сингормонизм заңы)Үндестік заңының 2 түрі бар: буын үндестігі және дыбыс үндестігі. Буын үндестігіБуын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар:Көмектес септіктің -мен, -пен жалғаулары сөздің соңғы буыны жуан, жіңішке болса да осы күйінде жазылады: Қаламмен, кітаппен т.б -нікі, -дікі, -тікі: Асандікі, Мараттікі т.б-еке, -тай, -жан, -сымақ: басеке, әкетай т.б-паз, -қор, -қой, -ғой, -кер, -гер, -кеш, -хана, -күнем, -дар, -ист, -изм, -бан, -тал, -уар, -ов, -ев: әсемпаз, әзілқой, сезімтал, мейірбан, Жабаев, Әуезов т.б

Дыбыс үндестігі Оның 3 түрі бар:

Орфография және Орфоэпия Орфография – сөздердің дұрыс жазылу заңдылығы. Орфографиялық заңдылық мына принциптерге негізделеді:Фонетикалық принцип: ағаш-тар, қарт-қа т.бДәстүрлі принцип: айуан, хайуанат, кейуана, белбеу, бәтеңке т.бМорфологиялық принцип: шекара (шегара), жер-көк (жер-гөк) т.б Орфоэпия – сөздердің дұрыс айтылуы.